Żylaki kończyn dolnych najczęściej pojawiają się na łydkach. Niewydolność żylna może jednak objąć także inne obszary kończyn dolnych, w tym stopy. Może przybrać postać teleangiektazji, czyli drobnych pajączków, ale również znacznie większych żylaków. Skąd bierze się ten problem naczyniowy? Jakie daje objawy i jak go leczyć? Sprawdź.
Spis treści:
- Czym są żylaki na nogach?
- Dlaczego powstają żylaki na stopach?
- Czy żylaki stóp bolą?
- Usuwanie żylaków na stopach
- Profilaktyka żylaków na stopach
Czym są żylaki na nogach?
Żylaki to wydłużone i poszerzone żyły, które z racji nieprawidłowego funkcjonowania uzyskują kręty przebieg. Tendencję do tworzenia żylaków wykazują głównie żyły na nogach. Najczęściej mowa o żylakach głównych pni żylnych, które widać na łydkach. [1] Nie jest to jednak jedyne miejsce, gdzie mogą się one pojawić. Objawy żylaków, czyli widoczne żyły, mogą również lokalizować się na stopach.
Wyróżnia się następujące rodzaje żylaków. [1]
- Teleangiektazje (pajączki naczyniowe) – to niewielkie poszerzone żyłki położone płytko w skórze. Często występują właśnie na stopach. Mają głównie znaczenie wizualne i rzadko wywołują dolegliwości bólowe.
- Żylaki siatkowate — to siatka krętych żyłek znajdujących się pod skórą, najczęściej pod kolanem lub na bocznej powierzchni łydki lub uda. Nie są bolesne i rzadko powodują obrzęk.
- Żylaki głównych pni żylnych żył powierzchownych — żylaki żyły odpiszczelowej i odstrzałkowej to najczęstsza postać tego schorzenia. Ujawniają się na przyśrodkowej powierzchni kończyny lub na tylnej części łydki (tzw. żylaki żyły odstrzałkowej). Mogą powodować dolegliwości w postaci objawów przewlekłej niewydolności żylnej.
Dlaczego powstają żylaki na stopach?
Przyczyną powstawania żylaków jest zakłócony przepływ krwi w żyłach. Jeśli działanie zastawek żylnych nie jest prawidłowe, dochodzi do zaburzenia krążenia. Zjawisko to określa się jako refluks żylny. Powoduje ono zastój krwi w żyłach kończyn, zwiększone ciśnienie wywierane na ścianę żył, a co za tym idzie – ich stopniowe poszerzanie się i uwypuklanie. [2] Wówczas pojawiają się charakterystyczne fioletowe żyły pod skórą. Na ich powstawanie wpływa szereg czynników. Niektóre z nich są uzależnione od trybu życia pacjenta, na inne z kolei nie ma się wpływu, ponieważ są związane np. z wiekiem czy uwarunkowaniami genetycznymi. [3]
Żylaki kończyn dolnych to choroba, której pojawieniu się sprzyjają [3]:
- ciąża (dochodzi do zwiększenia objętości krwi, ucisku na żyły przez powiększoną macicę oraz wpływu hormonów na ścianę żył),
• długotrwałe stanie i siedzenie (np. przy biurku),
• praca w wysokiej temperaturze,
• nadmierna masa ciała,
• podnoszenie ciężarów (zarówno regularne — w pracy fizycznej jak i w ramach aktywności sportowej),
• przebyte urazy i operacje nogi,
• wiek – żylaki nóg pojawiają się częściej u starszych pacjentów).
Czy żylaki stóp bolą?
Objawem żylaków kończyn dolnych, w tym stóp, niekiedy może być ból. Jego pojawienie się i nasilenie zależy od stopnia zaawansowania niewydolności naczyń krwionośnych. [2]
Oprócz bólu do symptomów przewlekłej niewydolności żylnej zaliczają się [2]:
- uczucie ciężkości nóg,
- obrzęki nóg w okolicy kostek,
- skurcze,
- drętwienia i mrowienia.
Objawy choroby układu krążenia zwykle nasilają się wieczorem, szczególnie po długotrwałym przebywaniu w pozycji stojącej, chodzeniu w butach na wysokim obcasie oraz w czasie upałów. [2]
Warto pamiętać, że objawy takie jak nagłe pojawienie się bólu, tkliwość żylaków, miejscowe zaczerwienienie i nadmierne ocieplenie skóry mogą świadczyć o zakrzepicy. W takim przypadku nie można zwlekać z udaniem się do flebologa lub przynajmniej skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu, który zaleci badania. [2]
Usuwanie żylaków na stopach
Jeśli na stopach są widoczne wyłącznie niewielkie pajączki, które nie powodują żadnych dolegliwości, podejmowanie specjalistycznego leczenia zwykle nie jest konieczne. Można zastosować domowe sposoby, czyli wspomagająco przyjmować preparaty, które mają korzystny wpływ na układ żylny. To m.in. środki zawierającą diosminę mikronizowaną. Pomóc może także żel lub maść z wyciągiem z kasztanowca lub z heparyną.
Jeśli dla pacjenta drobne żylaki stóp stanowią poważny problem natury kosmetycznej, można skorzystać z laserowego zamykania pajączków naczyniowych. Zwykle konieczne jest wykonanie co najmniej kilku zabiegów. Natomiast w przypadku, gdy występowanie żylaków nie ogranicza się jedynie do drobnych żyłek, a dotyczy żył głębokich lub powierzchownych (także na łydkach), można skorzystać z dwóch podstawowych metod leczenia. [3]
- Skleroterapia — polega na wstrzyknięciu związku chemicznego do światła żyły. Wywołuje on stan zapalny, który prowadzi do zarośnięcia zmienionej chorobowo żyły.
- Leczenie chirurgiczne — za każdym razem decyduje o nim chirurg, który wykona zabieg po przeprowadzeniu badania USG i stwierdzeniu, które żyły i zastawki są niewydolne.
W leczeniu żylaków duże znaczenie ma też zmiana stylu życia na zdrowszy i bardziej aktywny. Zalecane jest także przyjmowanie preparatów zawierających diosminę mikronizowaną. [4]
Jest to substancja działająca ochronnie na naczynia żylne. Zmniejsza przepuszczalność ich ścian, poprawia ich elastyczność, a przede wszystkim ułatwia powrót krwi żylnej z kończyn dolnych. Środki zawierające diosminę mikronizowaną można stosować leczniczo i profilaktycznie. Jeśli są stosowane regularnie lub zgodnie z zaleceniami lekarza, pomagają zmniejszyć nie tylko problemy z żylakami, ale także z obrzękami, bolesnymi skurczami czy parestezjami. [4]
Profilaktyka żylaków na stopach
Wiesz już, jak rozpoznać i leczyć żylaki na stopach. Warto również sprawdzić, jak wygląda zapobieganie przewlekłej chorobie żylnej.
Przede wszystkim warto zadbać o [2]:
- redukcję masy ciała, jeśli jest zbyt wysoka,
- regularne ćwiczenia fizyczne,
- unikanie gorących kąpieli,
- noszenie wygodnych butów na płaskiej podeszwie,
- unikanie długotrwałego przebywania w pozycji stojącej oraz
- odpoczynek z uniesionymi nogami
Warto pamiętać, że osoba mająca skłonność do żylaków, powinna stosować taką profilaktykę przez cały czas. [3]
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Najczęstsze pytania dotyczące żylaków na stopach:
1. Czy żylaki na stopach są niebezpieczne?
Żylaki same w sobie nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Stanowią przede wszystkim defekt natury kosmetycznej, szczególnie jeśli są niewielkie. Trzeba jednak mieć świadomość, że nie są stanem prawidłowym. Mogą wskazywać na poważne schorzenia układu krwionośnego, w tym przewlekłą niewydolność żylną. Mogą również rozwinąć się do zapalenia żył. Wówczas stają się twarde i bolesne. Żylaków na stopach i innych częściach kończyn dolnych nie można zatem lekceważyć. Warto skonsultować się z lekarzem.
2. Dlaczego na stopach pojawiają się żylaki?
Objawy i przyczyny żylaków mogą być różne. Pojawienie się takiej nieprawidłowości wynika bezpośrednio z powstawania zastojów żylnych wynikających z niewłaściwej pracy zastawek żylnych. To z kolei może być wywołane nadwagą, pracą w pozycji siedzącej i brakiem aktywności fizycznej. Nie zawsze jednak żylaki pojawiają się z „winy” pacjenta. Czynnikami, które im sprzyjają, są także ciąża, starszy wiek, urazy kończyn dolnych czy predyspozycje genetyczne.
Bibliografia:
- Frołow M., Żylaki, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2017: strona internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/63354,zylaki
- Janczak D., Żylaki, Chirurgia Po Dyplomie 03/2017: https://podyplomie.pl/chirurgia/26450,zylaki
- Frołow M., Leczenie żylaków, Medycyna Praktyczna, 2015 strona internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/64132,leczenie-zylakow
- Diosmina mikronizowana, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=235
