Choroby układu żylnego mogą powodować dolegliwości, które utrudniają codzienne życie. Niewydolność żył, zespół pozakrzepowy, zakrzepica żylna czy zapalenie żył zawsze wymagają konsultacji z flebologiem lub chirurgiem naczyniowym. Warto również wiedzieć, jak sobie radzić z ich skutkami na co dzień.
Spis treści:
Choroby żył — jakie są najczęstsze?
Wśród najczęstszych chorób żył można wymienić przewlekłą niewydolność żylną kończyn dolnych. Jest to schorzenie bardzo powszechne (choruje na nie aż 40% Polaków). [1] Wynika z nieprawidłowej pracy zastawek żył, a także z poszerzenia naczyń krwionośnych i obniżonej elastyczności ścian żył, które nie transportują krwi do serca w prawidłowy sposób. Objawy związane z niewydolnością żylną są dla pacjentów uciążliwe, ponieważ powodują ból i dyskomfort w życiu codziennym.
Żylaki kończyn dolnych
Głównym objawem, jaki daje niewydolność żylna kończyn dolnych, są żylaki kończyn dolnych. Powoduje je zastój żylny — krew w naczyniach żylnych nie przepływa prawidłowo i zatrzymuje się w nogach. Za rozwój schorzenia odpowiadają również niewydolne zastawki żylne. Żylaki mogą dotyczyć każdej żyły — głównych pni żylnych oraz żył powierzchownych. Efektem są widoczne pod skórą pajączki naczyniowe (teleangiektazje) oraz większe żylaki. [1]
Żylaki na nogach zwykle same w sobie nie są niebezpieczne dla zdrowia, ale mogą powodować ból i dyskomfort wynikający z uczucia ciężkości nóg i bolesnych skurczów, zwłaszcza nocą. Bardzo często towarzyszą im także obrzęki, uczucie dyskomfortu po długim staniu lub siedzeniu, czasami również parestezje, czyli nieprzyjemne odczucia, takie jak drętwienie i mrowienie kończyn dolnych. To właśnie z takimi dolegliwościami najczęściej chcą poradzić sobie pacjenci. Dla wielu z nich żylaki stanowią również defekt estetyczny, który jest przyczyną kompleksów.
Warto wiedzieć, że żylaki nie dotyczą wyłącznie nóg. Mogą wystąpić również żylaki odbytu lub żylaki powrózka nasiennego (przyczyną jest uszkodzenie zastawek żył jądrowych).
Jak sobie radzić z niewydolnością żylną? Przede wszystkim warto podkreślić, że leczenie tej choroby jest konieczne. Zaniedbana może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zapalenie żył powierzchownych czy owrzodzenie żylne. Jeśli flebolog w wywiadzie lekarskim i badaniu (np. USG Doppler żył kończyn dolnych) potwierdził, że występuje niewydolność żylna, zakrzepica żył głębokich, zespół pozakrzepowy (to konsekwencja przebytej zakrzepicy żył głębokich), należy jak najszybciej wdrożyć leczenie. Niekiedy wskazany jest zabieg chirurgii naczyniowej, jednak coraz częściej stosuje się małoinwazyjne metody, np. skleroterapię.
Obrzęki nóg
Kolejnym objawem chorób żylnych związanych z niewydolnością żylną jest opuchlizna. Nie jest ona zwykle wynikiem stanu zapalnego, ale nadmiernego gromadzenia się płynu w naczyniach krwionośnych i limfatycznych. [2]
Jak sobie radzić z opuchlizną nóg? [2].
- Warto ochłodzić nogi, aby obkurczyć naczynia.
- Polecanym sposobem jest ułożenie nóg wyżej, na przykład na oparciu kanapy.
- Należy dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Dzięki temu nie będzie on miał potrzeby gromadzenia zapasów wody w tkankach.
- Warto pamiętać o odpowiedniej dawce ruchu. Wskazany jest ucisk (produkty uciskowe) lub drenaż limfatyczny.
- Można także zastosować preparat przeciwobrzękowy, na przykład żel zawierający arnikę lub kasztanowiec.
Owrzodzenie żylne
Często jest ono efektem niewydolności żylnej w zaawansowanym stadium. Owrzodzenie żylne objawia się uszkodzeniami skóry, szczególnie na podudziach. Tego typu zmiany trudno się goją i mają tendencję do nawracania.
Owrzodzeniu żylnemu sprzyjają [3]:
• siedzący tryb życia,
• cukrzyca i miażdżyca (jeśli wynikają z zaniedbań zdrowotnych),
• otyłość, nadmierna masa ciała,
• stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych,
• wielokrotne ciąże.
Istotne dla rozwoju tej choroby żylnej są także czynniki dziedziczne, wiek i płeć żeńska. [3]
Doraźne metody radzenia sobie z owrzodzeniami polegają na założeniu opatrunku, aby rana mogła się wygoić. Natomiast w leczeniu stosuje się następujące metody [3]:
• farmakoterapię,
• zmianę stylu życia (na przykład redukcję masy ciała),
• metody małoinwazyjne (np. skleroterapię, ablację laserem),
• metody inwazyjne (leczenie zabiegowe).
Co może pomóc w zaburzonym przepływie krwi żylnej?
Choroby układu krwionośnego (tętnic i żył) są poważnymi schorzeniami, których nie powinno się lekceważyć. Warto skonsultować się z lekarzem już w chwili zaobserwowania niewielkich objawów, np. pajączków naczyniowych czy ciężkich nóg. Pacjent zmagający się z następstwami niewydolności żylnej może również wspomagać się produktami leczniczymi zawierającymi m.in. diosminę mikronizowaną. [4]
Jest to substancja stosowana w zaburzeniach krążenia żylnego (przewlekłej niewydolności żylnej), a także w leczeniu objawowym żylaków odbytu (hemoroidów). Zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń włosowatych i działa przeciwobrzękowo. Poprawia również przepływ limfy w układzie chłonnym. Diosmina mikronizowana wykazuje także działanie przeciwzapalne. [4]
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Najczęstsze pytania dotyczące choroby żył:
1. Czym jest zakrzepica żył?
Zakrzepica układu głębokiego jest poważną chorobą żył. Brak podjęcia odpowiedniego leczenia może doprowadzić nawet do nagłej śmierci chorego. Schorzenie polega na powstawaniu zakrzepów żylnych w obrębie naczyń krwionośnych. W zależności od stopnia zaawansowania choroby mogą one mniej lub bardziej utrudniać przepływ krwi do kluczowych organów organizmu, takich jak płuca czy mózg. Nieleczona zakrzepica może prowadzić do zespołu pozakrzepowego. Zakrzepicy sprzyja długotrwałe unieruchomienie (np. noga w gipsie) oraz stosowanie doustnych leków antykoncepcyjnych.
2. Czym są żylaki i jakie są metody leczenia?
Żylaki to wydłużone i poszerzone żyły, które zyskują kręty przebieg. Powstają przede wszystkim na nogach. Są one objawem przewlekłej choroby żylnej. Kiedy schorzenie dotyczy żył powierzchownych, są one widoczne przez skórę i tworzą uwypuklenia dające się wyczuć pod palcami. Na żylaki lekarz może przepisać maści oraz żele wykazujące działanie przeciwobrzękowe, przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Niekiedy może być wskazany stripping, który polega na chirurgicznym usunięciu żyły odpiszczelowej.
Bibliografia:
- Frołow M., Żylaki, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2017: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/63354,zylaki)
- Frołow M, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2021, Obrzęk nóg: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/lista/72337,obrzek-nog (dostęp 09.08.2023)
- Zublilewicz R., Jaroszyński A., Przewlekła choroba żylna, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 5, 400–404: https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/44054/30427
- Diosmina (zmikronizowana), Baza leków, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=235
