Tylko 23 proc. mężczyzn i 13 proc. kobiet w Polsce nie odczuwa dolegliwości związanych z bólem nóg, które mogą wskazywać na kłopoty z niewydolnością żylną kończyn dolnych. Wynika to z badań, które przeprowadzono w 2015 r. na zlecenie Polskiego Towarzystwa Flebologicznego. [1] Częstą przypadłością są żylaki kończyn dolnych. [2] Nowoczesną metodą ich leczenia jest skleroterapia. Na czym to polega i czy jest bezpieczne dla pacjenta?
Spis treści:
- Choroby naczyń — objawy
- Żylaki — czym są?
- Jakie są wskazania do zabiegu i kiedy zgłosić się do lekarza?
- Skleroterapia piankowa – na czym polega?
- Skleroterapia żylaków i pajączków — zalety tej metody
- Farmakoterapia w leczeniu żylaków
Choroby naczyń — objawy
Uczucie ciężkich nóg obrzęki i charakterystyczne pajączki bardzo często świadczą o występowaniu u pacjenta problemów z krążeniem. [1] Żylaki to z kolei schorzenie, które pojawia się w momencie, kiedy niewydolność żylna wkracza w ostrzejszą fazę. Niektórzy cierpią na tę chorobę, nic o tym nie wiedząc. Nie widzą więc powodu, aby poddawać się leczeniu. [1] Objawy są jednak dość charakterystyczne — pajączki i żylaki łatwo zauważyć, ponieważ znajdują się tuż pod skórą. [1]
Kolejnym symptomem mogą być obrzęki nóg, uczucie ciężkości i zmęczenia po dłuższym staniu lub siedzeniu. Takie dolegliwości – zgodnie z wynikami badania – odczuwa 52 proc. dorosłych osób w Polsce. Pajączki żylne to kolejny objaw mogący wskazywać na stan chorobowy. Popękane żyłki na nogach zauważa u siebie nawet 37 proc. osób. [1] Nie zawsze muszą one wskazywać na przewlekłą niewydolność żylną czy zakrzepicę żył głębokich, jednak nie powinno się ich lekceważyć.
Co ciekawe naukowcy stwierdzili, że tylko 23 proc. mężczyzn i 13 proc. kobiet nie odczuwa żadnych dolegliwości związanych z nogami. Żylaki są jednymi z najczęściej wskazywanych objawów.
Żylaki — czym są?
Żylakami określa się wydłużenie i poszerzenie żyły, w wyniku którego uzyskuje ona kręty przebieg. Tendencję do powstawania żylaków na nogach mają głównie żyły na nogach. [2] Choroby układu żylnego często mają podłoże genetyczne. [2] Jednak oprócz takich uwarunkowań istnieje wiele czynników środowiskowych mogących powodować pojawianie się żylaków.
Należą do nich [2]:
- ciąża, w której dochodzi do zwiększenia objętości krwi i ucisku na żyły przez powiększoną macicę,
• długotrwałe stanie (związane np. z pracą zawodową),
• długotrwała praca w wysokiej temperaturze,
• nadwaga i otyłość,
• dźwiganie ciężarów,
• przebyte urazy i operacje nogi,
• wiek – częstość występowania żylaków rośnie z wiekiem.
Z żylakami można sobie radzić doraźnie, na przykład nosząc pończochy uciskowe. Naciskają na naczynia krwionośne, wymuszając przepływ krwi. [2] Leczenie pajączków i żylaków domowymi metodami nie przynosi jednak oczekiwanych rezultatów. Często konieczny okazuje się zabieg skleroterapii.
Jakie są wskazania do zabiegu i kiedy zgłosić się do lekarza?
Do lekarza od żył, czyli angiologa, chirurga naczyniowego lub flebologa, warto zgłosić się zawsze wtedy, gdy dolegliwości przyjmują znaczny rozmiar i stają się uciążliwe. [2] Niewielkie żylaki nie wymagają zwykle stosowania skleroterapii piankowej, ponieważ stanowią jedynie problem kosmetyczny. Wykonanie zabiegu może jednak być konieczne, jeśli choroba się nasila.
Do lekarza warto więc zgłosić się zawsze, gdy zauważysz [2]:
- duże obrzęki i bóle kończyn dolnych utrudniające codzienne funkcjonowanie,
- zmiany zapalne i przebarwienia skóry na łydce i w okolicy kostki
- pojawienie się objawów sugerujących zapalenie żyły: silny ból, zaczerwienienie,
- napięte stwardnienie na przebiegu żylaka przypominające napięty sznur,
- krwawienie z żylaka (może być trudne do opanowania i może wymagać pilnej interwencji).
Lekarz przeprowadzi badanie USG Doppler, które pozwala – oprócz żył powierzchownych – ocenić również naczynia głębokie. Jest ono wykonywane, także jeśli zachodzi podejrzenie przebytej zakrzepicy lub przed planowaną skleroterapią. [2]
Skleroterapia piankowa – na czym polega?
Czym jest skleroterapia i czy po zabiegu należy przejść długą rekonwalescencję? Czy ta metoda leczenia żylaków kończyn dolnych faktycznie jest warta uwagi?
To niechirurgiczna metoda leczenia chorób żył. [3] Za pomocą bardzo cienkiej igły lekarz wstrzykuje do naczyń specjalny roztwór (substancję obliterującą), który powoduje ich natychmiastowe obkurczenie. Następnie w ścianie naczynia pojawia się stan zapalny, a samo naczynie staje się niedrożne. Jako zbędne, zostaje wchłonięte przez organizm. [3]
Zabieg usuwania żylaków tą metodą może być stosowany również do zamykania większych żylaków. Wówczas zamiast płynu stosuje się piankę ze środka obliterującego. To pozwala na dłuższy kontakt preparatu ze ścianą naczynia. [3] Nowoczesne metody pozwalają w trakcie zabiegu pod kontrolą USG zamykać nawet duże żyły — odpiszczelową, odstrzałkową. [3]
Przeciwwskazaniem do podawania pacjentowi środka obliterującego jest zbyt duży przekrój żyły. Nie zaleca się wykonywania zabiegu na
naczyniu o średnicy powyżej 8 mm ze względu na możliwość wydostania się środka chemicznego pianki do żył głębokich oraz małą skuteczność zabiegu. [3]
Skleroterapia żylaków i pajączków — zalety tej metody
Skleroterapia jest metodą leczenia żylaków, która daje bardzo dobre efekty. [3] Zabieg skleroterapii z powodzeniem można stosować również w przypadku niegojących się owrzodzeń żylnych, gdy metody chirurgiczne niosą ze sobą duże ryzyko powikłań infekcyjnych. [3]
Zabieg skleroterapii jest bezpieczny. Przeprowadzany ambulatoryjnie, nie wpływa na normalne życie pacjenta. Tuż po zabiegu skleroterapii należy jednak powstrzymać od intensywnego wysiłku fizycznego. Podanie znieczulenia przed aplikowaniem środka chemicznego do światła naczynia sprawia, że zabieg nie jest bolesny. Podanie środka obliterującego jest również stosunkowo tanią metodą leczenia w porównaniu z nierefundowanymi procedurami medycznymi. [3]
Warto zatem rozważyć skleroterapię żył i tętnic kończyn dolnych. Skutki uboczne nie są uciążliwe. Kilka dni po zabiegu pacjent może odczuwać jedynie świąd skóry, mogą też pojawić się krwiaki i ból — jednak dyskomfort szybko mija. Należy więc zachować pewną ostrożność, ale można niemal od razu wrócić do normalnego funkcjonowania. Ostrzykiwanie żylaków kończyn dolnych jest więc jedną z najbardziej polecanych metod leczenia. [3]
Farmakoterapia w leczeniu żylaków
Warto zwrócić uwagę, że farmakoterapia jest wskazana na każdym etapie przewlekłej niewydolności żylnej – także przy żylakach. Rekomendowane jest w szczególności przyjmowanie diosminy mikronizowanej. [4] Substancja ta może być stosowania samodzielnie we wczesnych stadiach choroby lub jako uzupełnienie [4]:
- zabiegu chirurgicznego,
- skleroterapii,
- wewnątrz żylnej ablacji termicznej,
- kompresji.
MPFF (preparaty zmikronizowanej diosminy) są również stosowane jako alternatywna terapia u pacjentów, u których nie można przeprowadzić operacji lub jest ona niewskazana. Farmakoterapia jest także wykorzystywana u osób niemogących zastosować kompresji. [4]
Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.
Najczęstsze pytania dotyczące skleroterapii żylaków:
1. Ile kosztuje skleroterapia?
W przypadku skleroterapii zwykle można skorzystać z refundacji usuwania dużych i małych żylaków. Warto skontaktować się z lekarzem rodzinnym, by poznać szczegóły.
2. Jak przygotować się do zabiegu skleroterapii żylaków?
Warto poznać wszystkie przeciwwskazania do zabiegu. Gdy one nie występują, można się mu poddać po badaniu lekarskim (zwykle jest USG Doppler kończyn dolnych). Nie ma żadnej szczególnej procedury, którą należy wykonać przed udaniem się na zabieg.
3. Czym jest skleroterapia?
Skleroterapia jest metodą zamykania żylaków. Polega na wstrzyknięciu specjalnego preparatu do naczynia krwionośnego. Wówczas ulega ono zwłóknieniu i zostaje wchłonięte przez organizm. Leczenie przy użyciu skleroterapii wykazuje bardzo wysoką skuteczność. Dolegliwości bólowe i dyskomfort po zabiegu występują rzadko.
Bibliografia:
- Rybak Z., Flebologia przeciw żylakom, Rynek Estetyczny, 32-34 (strona internetowa: https://www.arsmedica.pl/wp-content/uploads/2016/10/32-34.pdf)
- Frołow M., Żylaki, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2017 (strona internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/63354,zylaki)
- Chwała M., Skleroterapia, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, Zakrzepica, 2021 (strona internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/64141,skleroterapia)
- Nicolaides A., The place of MPFF in the management of chronic venous disease, Phlebolymphology. 2018;25 (3): 179-188
