Uczucie ciężkich nóg – przyczyny oraz leczenie

Uczucie ciężkości, nadmiernej pełności i ból kończyn dolnych to objawy charakterystyczne przed wszystkich dla przewlekłej niewydolności żylnej (żylaków). Zwykle występują w godzinach wieczornych i zmniejszają się po odpoczynku z nogami uniesionymi do góry¹. Powtarzające się uczucie ciężkości może być objawem zastoju krwi w żyłach i stan ten należy skonsultować z lekarzem. Co może prowadzić do rozwoju niewydolności żylnej? Jakie są pierwsze objawy choroby? Jak przeciwdziałać uczuciu ciężkości nóg i pozostałym objawom przewlekłej niewydolności żylnej? Odpowiadamy!

Spis treści:

• Prawidłowe krążenie krwi w organizmie – jak wygląda?
• Przyczyny uczucia ciężkich nóg
• Przewlekła niewydolność żylna – czynniki ryzyka
• Objawy nieprawidłowego krążenia krwi w żyłach
• Czy uczucie ciężkości nóg warto skonsultować z lekarzem?
• Jak pozbyć się uczucia ciężkich nóg?
• Uczucie ciężkich nóg – profilaktyka

Prawidłowe krążenie krwi w organizmie – jak wygląda?

Układ krążenia jest zamkniętym systemem, w którym najważniejszą rolę odgrywa serce będące czymś w rodzaju pompy wymuszającej krążenie krwi w naczyniach krwionośnych (żyłach). W obrębie kończyn dolnych występują ukryte pomiędzy mięśniami i tkanką łączną żyły głębokie oraz umiejscowione tuż pod skórą żyły powierzchowne. Za pomocą żył kończyn dolnych „zużyta” (pozbawiona tlenu) krew powraca do serca i płuc².

W świetle żył znajdują się zastawki umożliwiające przepływ krwi wyłącznie w jednym kierunku, zapobiegając cofaniu się krwi do serca. W prawidłowych warunkach w zdrowym organizmie przepływ krwi ma miejsce z układu powierzchownego do głębokiego, a później w kierunku serca².

Przyczyny uczucia ciężkich nóg

Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) to zespół objawów będących skutkiem długotrwałego poszerzenia naczyń żylnych i wynikającego z tego wzrostu ciśnienia żylnego³. Obejmuje chorobę żylakową, zespół pozakrzepowy, pierwotną niewydolność zastawek żylnych oraz zespoły uciskowe¹.

Do przewlekłej niewydolności żylnej prowadzą takie stany i przypadłości jak³:

• cofanie się krwi w żyłach głębokich (po zakrzepicy żył głębokich),
• niedrożność żył głębokich (po zakrzepicy żył głębokich),
• żylaki na nogach (zaawansowane i nieleczone),
• inne rzadsze schorzenia, np. ucisku na żyły biodrowe lub wrodzony brak zastawek żylnych.

W rozwoju PNŻ dużą rolę odgrywają predyspozycje genetyczne, niewydolność zastawek żylnych, osłabienie ścian naczyń krwionośnych oraz zwiększone ciśnienie żylne⁴.

Przewlekła niewydolność żylna – czynniki ryzyka

Czynnikami mającymi wpływ na powstawanie żylaków i rozwój przewlekłej niewydolności żylnej są¹:

• wiek,
• płeć żeńska,
• genetycznie uwarunkowane osłabienie ścian żył i struktury zastawek,
• ciąża,
• siedzący tryb życia,
• brak aktywności fizycznej,
• praca siedząca lub stojąca,
• zakładanie nogi na nogę,
• otyłość.

Na uczucie ciężkości i dyskomfortu występujące w obrębie kończyn dolnych narzekają zarówno osoby pracujące fizycznie, jak i pracujące w biurze – długotrwale przebywające w pozycji siedzącej (jednej pozycji).

Objawy nieprawidłowego krążenia krwi w żyłach

Na wczesnym etapie choroby pojawia się uczucie ciężkości kończyn dolnych i ich nadmierna pełność – objawy te nasilają się zwykle wieczorem i ustępują po odpoczynku z uniesionymi nogami powyżej serca. Uczucie ciężkości nóg jest jednak tylko jednym z symptomów, jakimi może objawiać się niewydolność żył¹.

W przebiegu przewlekłej niewydolności żylnej w obrębie nóg nierzadko najpierw widoczne są pajączki, a później niebiesko zabarwione poszerzone żyły powierzchowne. Nocami występuje mrowienie w nogach i bolesne skurcze, niekiedy też zespół niespokojnych nóg. W bardziej zaawansowanym stadium choroby występuje tępy ból, nasilający się w dzień. Wielu chorym duży problem sprawia drętwienie nóg i obrzęki¹.

Czy uczucie ciężkości nóg warto skonsultować z lekarzem?

Pojawienie się w obrębie kończyn dolnych uczucia ciężkości i dyskomfortu powinno być objawem alarmującym, skłaniającym do odbycia wizyty u lekarza. Objawy świadczące o problemach z przepływem krwi w nogach, które wymagają konsultacji z lekarzem, to m.in.²:

• duże obrzęki nóg i bóle utrudniające codzienne funkcjonowanie,
• zmiany zapalne i przebarwienia skóry na łydce i wokół kostki,
• napięte stwardnienie na przebiegu żylaka, zaczerwienienie i związany z tym silny ból.

Jak pozbyć się uczucia ciężkich nóg?

Leczenie zachowawcze uczucia ciężkich nóg i przewlekłej niewydolności żylnej obejmuje przede wszystkim stosowanie umiarkowanego ucisku. Chorym na spuchnięte nogi zaleca się noszenie specjalnych pończoch lub rajstop uciskowych, co może spowolnić przebieg choroby. Wsparcie dla leczenia uciskowego może stanowić farmakoterapia. Złagodzić dolegliwości i poprawić jakość życia mogą różne leki dostępne w aptece bez recepty, np. z rutyną czy diosminą. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że stosowanie leków nie uchroni przed rozwojem zaawansowanych zmian. Aby zahamować przebieg PNŻ, trzeba wyeliminować złe nawyki i przestrzegać zasad zdrowego stylu życia¹.

Uczucie ciężkich nóg – profilaktyka

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia przewlekłej niewydolności żylnej, ale też zmniejszyć towarzyszące chorobie objawy i zahamować jej postęp, zaleca się¹:

• unikać nagrzewania i opalania,
• unikać długotrwałego stania i siedzenia z nogami zgiętymi pod kątem prostym w stawach kolanowych i biodrowych,
• robienie kilkuminutowych spacerów lub wykonywanie ćwiczeń kończyn podczas przebywania przez długi czas w pozycji siedzącej,
• prowadzenie zdrowego stylu życia,
• stosowanie zdrowej diety, bogatej w składniki odżywcze,
• rzucenie palenia i unikanie używek,
• regularną aktywność fizyczną (spacery, jogging, jazda na rowerze, pływanie),
• częsty odpoczynek z kończynami dolnymi uniesionymi do góry.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące ciężkich nóg:

1. Co to jest uczucie ciężkich nóg?

Uczucie „ciężkości” kończyn dolnych, często nasilające się w porze wieczornej, wskazuje na problemy z zastawkami w żyłach, które umożliwiają przepływ krwi tylko w jednym kierunku, zapobiegając jej cofaniu.

2. Co stosować na uczucie ciężkich nóg?

Leczenie uczucia ciężkich nóg obejmuje stosowanie leków m.in. z diosminą, trokserutyną czy rutozydem. Przykre objawy zmniejszyć może także terapia uciskowa.

 

Bibliografia:

1. Frołow M., Masłowski L., Przewlekła niewydolność żylna, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 2021 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.2.31 (dostęp: 2022.09.29.)).
2. Frołow M., Żylaki, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/63354,zylaki (dostęp: 2022.09.29.)).
3. Frołow M., Przewlekła niewydolność żylna, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/66180,przewlekla-niewydolnosc-zylna (dostęp: 2022.09.29.)).
4. Raetz J., Wilson M., Collins K., Choroby układu żył powierzchownych – żylaki, Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 2020 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/zakrzepica/wytyczneartykuly/artykuly_przegladowe/225008,zylaki-rozpoznanie-i-leczenie (dostęp: 2022.09.29.)).