Ból i skurcze nóg w nocy – co mogą oznaczać?

Nocne kurcze, czyli nagłe i krótkie skurcze mięśni, zwykle mięśnia brzuchatego łydki, to jedna z najczęstszych przyczyn bólu nóg podczas snu. Jest to dość powszechny problem występujący u ludzi w każdym wieku, którego przyczyną może być niedobór magnezu. Wtedy da się mu dość szybko i prosto zaradzić, uzupełniając pokłady tego pierwiastka. Niekiedy jednak przyczyna silnego bólu nóg w nocy jest dużo poważniejsza, gdyż możemy mieć nawet do czynienia z przewlekłym schorzeniem. Dlatego, gdy skurcze nóg i ból pojawiają się co noc, zakłócając sen i utrudniając wypoczynek, należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Często bolą Cię nogi w nocy? Sprawdź, co może być przyczyną pojawienia się problemów z nogami.

Spis treści:

• Skurcze mięśni nóg – co to za dolegliwość?
• Co powoduje skurcze oraz ból nóg w nocy i w spoczynku?
• Skurcze i ból nóg w nocy – możliwe przyczyny
• Czy nocne bóle nóg i skurcze łydek wymagają konsultacji z lekarzem?
• Przyczyny bólu nóg w nocy – diagnostyka
• Jak złagodzić ból nóg w czasie snu i uniknąć bolesnych kurczy?

Skurcze mięśni nóg – co to za dolegliwość?

Bolesne skurcze łydek i stóp w nocy, mogące wywoływać bóle, to powszechna przypadłość, na którą uskarża się wielu ludzi. Jeśli jednak ktoś nigdy nie doświadczył epizodu skurczu w nodze, to może nie wiedzieć, na czym on polega, dlatego zacznijmy od wyjaśnienia, by rozwiać wszelkie wątpliwości z tym związane¹.

Pojęciem skurcz określa się zmianę długości lub napięcia mięśnia, przez co mięsień ten się napręża. Skurcze zwykle są nagłe i wiążą się z nieprzyjemnymi odczuciami, w tym przede wszystkim silnym bólem. Gdy dokuczają w nocy, to potrafią wybudzić i zakłócić spokojny sen. Czas trwania skurczu wynosi od kilku do kilkudziesięciu sekund¹.

Co powoduje skurcze oraz ból nóg w nocy i w spoczynku?

Niekiedy nocne skurcze i bóle kończyn dolnych mają bardzo proste wyjaśnienie, a brzmi ono: zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej. Źródłem wszelkich problemów mogą być niedobory magnezu. Zdarza się też, że brakuje też innych pierwiastków, np. potasu lub wapnia².

Skąd się biorą niedobory elektrolitów? Wynikać mogą przede wszystkim z niedostatecznej ich podaży, odwodnienia organizmu lub nadmiaru kofeiny. Obniżać stężenie pierwiastków w ustroju może też nadmierna ich utrata (biegunka, wymioty) lub przyjmowanie leków.

Skurcze i ból nóg w nocy – możliwe przyczyny

Występowania niepożądanych objawów ze strony nóg w godzinach wieczornych i nocnych nigdy nie powinno się bagatelizować. Jeśli bolesnym skurczom towarzyszą też inne objawy jak uczucie ciężkich nóg, obrzęk, drętwienie nóg czy problemy z poruszaniem nogami, to najprawdopodobniej problem jest bardziej złożony i nie wynika z niedoborów składników mineralnych.

Trudno powiedzieć, co dokładnie wywołuje dolegliwości bólowe bez dokładnej diagnostyki. Wśród możliwych przyczyn wymienia się natomiast takie jak^2,3:

• przewlekła niewydolność żylna (żylaki na nogach),
• zakrzepica żył głębokich,
• zespół niespokojnych nóg,
• niedokrwienie kończyn (miażdżyca zarostowa),
• niewydolność nerek,
• zaburzenia neurologiczne,
• cukrzyca,
• nadciśnienie,
• nowotwory,
• choroby tarczycy,
• rwa kulszowa,
• urazy (np. naderwanie mięśni),
• stany zapalne (np. w przebiegu infekcji bakteryjnej),
• miopatie metaboliczne.

Występowanie niepokojących objawów ze strony nóg w nocy może być też związane z układem naczyniowym i wynikać z utrudnionego przepływu krwi lub nawet przewlekłego niedokrwienia. Nasilać przykre dolegliwości może ponadto siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej oraz długotrwały stres.

Czy nocne bóle nóg i skurcze łydek wymagają konsultacji z lekarzem?

Występowanie problemów ze zdrowiem oraz dolegliwości bólowych nóg narastających w nocy należy skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu. Trzeba dowiedzieć się, co powoduje ból nóg w nocy, a niekiedy też spoczynkowy w ciągu dnia, czy nawet w pozycji stojącej lub podczas chodzenia, a następnie rozpocząć odpowiednie leczenie. Pamiętajmy, że niektóre choroby oprócz wywoływania bólu nóg w nocy mogą stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia, więc objawów alarmowych nie wolno bagatelizować.

Do konsultacji lekarskiej powinny skłonić zwłaszcza takie objawy jak³:

• osłabienie i bóle mięśni,
• niedowłady,
• sztywność i drżenie mięśni,
• pojawienie się żylaków widocznych pod skórą,
• objawy ogólne jak gorączka czy osłabienie.

Przyczyny bólu nóg w nocy – diagnostyka

Lekarz zacznie od zebrania szczegółowego wywiadu medycznego i przeprowadzenia badania neurologicznego. W jego ramach w gabinecie oceni napięcie mięśniowe, a także odruchy głębokie. W zależności od swoich podejrzeń specjalista może skierować pacjenta na badania krwi ukierunkowane na oznaczenie stężenia pierwiastków takich jak magnez, potas, sód czy wapń oraz enzymów mięśniowych. Za stosowne może też uznać wykonanie badań obrazowych lub przeprowadzenia badania elektromiograficznego (EMG)³.

Jak złagodzić ból nóg w czasie snu i uniknąć bolesnych kurczy?

Na nocne dolegliwości bólowe nóg mogą mieć wpływ niezdrowy styl życia i złe nawyki. W związku z tym w pierwszej kolejności warto postawić na odpowiednią profilaktykę. Zalecamy:

• stosowanie zdrowej diety bogatej zwłaszcza w magnez, wapń, potas i sód,
• dbanie o odpowiednie nawodnienie poprzez picie dużych ilości wody,
• uprawianie aktywności fizycznej i codzienne spacery,
• unikanie zakładania nogi na nogę i siedzenia po turecku,
• unikanie noszenia zbyt obcisłych dolnych partii garderoby,
• noszenie wygodnych butów.

Jeśli przyczyną problemów okaże się np. przewlekła niewydolność żylna, pomocna może okazać się terapia uciskowa. Należy wtedy zaopatrzyć się w pończochy o odpowiednio dobranym do potrzeb stopniu ucisku. Ból nóg w nocy niekiedy bywa naprawdę uporczywy. Gdy mocno daje się we znaki, zakłócając sen, można sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Pamiętajmy jednak, że nie jest to rozwiązanie na dłuższą metę, ponieważ zawsze należy starać się wyeliminować źródło dolegliwości, a nie tylko łagodzić same objawy.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Najczęściej zadawane pytania dotyczące bólu i skurczów nóg w nocy:

1.Jakich witamin i minerałów brakuje przy skurczach nóg?

Do powstawania skurczy przyczyniają się przede wszystkim niedobory składników mineralnych takich jak magnez, potas czy wapń, ale też witamin, zwłaszcza z grupy B: witaminy B1, B5 oraz B6.

2.Czy skurcze nóg są niebezpieczne?

Skurcze nóg w nocy mogą mieć wiele różnych przyczyn, jednak nie wszystkie z nich są groźne. Zwykle jednak kurcze i ból nóg w nocy są dość nieprzyjemne, dlatego warto podjąć działania prowadzące do wyeliminowania uciążliwych objawów.

 

Bibliografia:

1. Tipton P.W., Wszołek Z.K., Zespół niespokojnych nóg i nocne kurcze mięśni nóg – przegląd oraz przewodnik rozpoznawania i leczenia, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2018 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/neurologia/choroba-parkinsona/180213,zespol-niespokojnych-nog-inocne-kurcze-miesni-nog-przeglad (dostęp: 2023.02.07.)).
2. Frołow M., Kurcze mięśniowe, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2012 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/lista/60817,kurcze-miesniowe (dostęp: 2023.02.07.)).
3. Bartoszek K., Skurcze, kurcze i sztywność mięśni: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/152437,kurcze-i-sztywnosc-miesni (dostęp: 2023.02.07.)).