Czy niewydolność żylna może prowadzić do poważnych komplikacji?

Przewlekła niewydolność żylna jest związana z osłabieniem ścian naczyń i nieprawidłowym działaniem zastawek żylnych. Nieleczona może prowadzić do wielu poważnych komplikacji. Jak dbać o kondycję układu żylnego kończyn dolnych, aby uniknąć chorób i zachować dobrą kondycję? Sprawdź. 

Spis treści:

• Przewlekła niewydolność żylna — to warto wiedzieć
• Jakie komplikacje może wywołać niewydolność żylna kończyn dolnych?

Przewlekła niewydolność żylna — to warto wiedzieć

Przewlekła niewydolność żylna  to długotrwałe i nawracające schorzenie z licznymi czynnikami ryzyka. Wyniki badań klinicznych wykazały, że częstość występowania chorób związanych z układem żylnym jest niższa w krajach rozwijających się [1]. Świadczy to o  zależności między stylem życia ludzi a ryzykiem występowania chorób żył. Przewlekła choroba żylna to jedno z najbardziej rozpowszechnionych schorzeń układu naczyniowego. Dotyczy znacznego odsetka populacji europejskiej, w tym 40–60% kobiet i 15–30% mężczyzn. [1]

Przyjmuje się, że czynnikiem sprzyjającym powstawaniu zmian morfologicznych jest nadciśnienie żylne. Powoduje ono niewydolność zastawek żylnych, a także nasilający się refluks żylny, czyli cofanie się krwi w żyłach kończyn dolnych. [1]

Ryzyko wystąpienia przewlekłej niewydolności żylnej nasilają również[1]:

• czynniki dziedziczne — ryzyko wynosi aż 40% u osoby, której jedno z rodziców chorowało na żylaki, a 90%, gdy chorowało oboje rodziców;
• dojrzały wiek;
• płeć żeńska;
• rodzaj wykonywanej pracy — długie przebywanie w pozycji siedzącej lub stojącej, nawyk zakładania nogi na nogę, np. podczas pracy przy biurku;
•  stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych;
• ciąża (ucisk płodu na naczynia miednicy mniejszej);
•  otyłość.

Leczenie przewlekłej niewydolności żył  przeprowadza się na różne sposoby. Wśród najpopularniejszych metod można wymienić [1]:

• leczenie zabiegowe (leczenie inwazyjne), w tym stripping (usunięcie) zmienionej chorobowo żyły,
•  operację Lintona — operacja niewydolnych żył przeszywających,
• metody małoinwazyjne:  mikroflebektomię, kriochirurgię, kruroskopię,
• skleroterapię, czyli zamknięcie (obliterację) żylaków,
• ablację laserem.

Ponadto warto wspomagać proces leczenia przyjmowaniem preparatów z diosminą mikronizowaną, która m.in. zwiększa elastyczność żył i poprawia przepływ krwi. Należy także wykonywać ćwiczenia zalecone przez lekarza oraz zadbać o ergonomiczne stanowisko pracy. [1] Można również stosować produkty uciskowe, np. pończochy. Trzeba jednak wiedzieć, że nie są one w stanie wyleczyć zapalenia żył ani przewlekłej niewydolności. Należy je uznać za leczenie zachowawcze.

Jakie komplikacje może wywołać niewydolność żylna kończyn dolnych?

Dlaczego leczenie niewydolności żylnej kończyn dolnych jest konieczne? Zaniedbanie tego schorzenia może prowadzić do poważnych komplikacji. Ryzyko ich wystąpienia zależy od stopnia zaawansowania choroby, stosowania profilaktyki czy trybu życia pacjenta. Jeśli wywiad lekarski i badanie USG doppler żył kończyn dolnych potwierdziły obecność niewydolności, zakrzepicy żył głębokich czy żylaków, należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednie działania.

Do jakich schorzeń może prowadzić przewlekła niewydolność żylna?

Owrzodzenie żylne

Owrzodzenie żylne przybiera postać płytkich ran na skórze. Schorzenie jest konsekwencją  powikłań chorób kardiologicznych. W niewydolności naczyń żylnych niewłaściwa praca zastawek sprawia, że krew nie może płynąć prawidłowo. W kończynach dolnych dochodzi do zastoju krwi żylnej powodującego obrzęki. W efekcie może rozwinąć się owrzodzenie żylne nóg. Płytkie rany zwykle goją się samoistnie, ale w niedługim czasie dochodzi do pojawiania się kolejnych owrzodzeń skórnych w tych samych miejscach. [2]

Żylaki nóg

Żylaki kończyn dolnych są skutkiem zaburzenia przepływu krwi w żyłach. W tym przypadku za powstanie schorzenia również odpowiadają niewydolne zastawki żylne.  Żylaki mogą dotyczyć każdej żyły — głównych pni żylnych oraz żył powierzchownych. Drugie z nich można zauważyć pod skórą w postaci  pajączków lub większych żylaków mających kręty przebieg. Często towarzyszy im ból i uczucie ciężkich nóg. Niewielkie żylaki określa się jako teleangiektazje, czyli pajączki — drobne żyłki widoczne pod skórą. [3]

Żylaki nóg są bardzo powszechnym schorzeniem. Zwykle same w sobie nie są niebezpieczne dla zdrowia. Jednak mogą prowadzić do bólu kończyn dolnych oraz powodować dyskomfort, wynikający głównie z uczucia ciężkości nóg czy bolesnych skurczów, zwłaszcza nocą. Dla wielu pacjentów stanowią również defekt estetyczny, który jest przyczyną kompleksów.

Zakrzepica żylna

To kolejne schorzenie, które może się rozwinąć w wyniku obecności zaawansowanej niewydolności żylnej kończyn dolnych. Zakrzepica żylna może przybierać różne formy. W zależności od miejsca, w którym powstaje zakrzep, wyróżnia się zakrzepicę [4]:

• dystalną, czyli dotyczącą dalszego odcinka kończyny — to najczęstszy typ zakrzepicy, dotyczy żył łydki, zwykle przebiega bezobjawowo, ustępuje samoistnie, choć może ulegać powiększaniu do zakrzepicy proksymalnej;
• proksymalną, która dotyczy żyły podkolanowej, żył udowych, żył biodrowych i żyły głównej dolnej, jest objawowa o stwarza duże zagrożenie masywną zatorowością płucną;
• obrzęk bolesny – jest to ostra postać masywnej zakrzepicy żylnej większości żył odprowadzających krew z kończyny, z bólem i bardzo dużym obrzękiem.

Zakrzepica objawia się przede wszystkim bólem kończyny, obrzękiem oraz poszerzeniem żył powierzchownych utrzymujące się przy uniesieniu kończyny pod kątem 45°. [4]

Trzeba pamiętać, że odpowiednie leczenie przewlekłej niewydolności żylnej jest koniecznością. Nie można lekceważyć symptomów związanych z chorobami żył. Choć pierwsze objawy mogą nie budzić niepokoju, to ich zignorowanie niekiedy prowadzi do znacznie groźniejszych powikłań. Warto również wdrożyć odpowiednią profilaktykę żył kończyn dolnych. Należy m.in. unikać zbyt długiego przebywania w pozycji stojącej, dbać o aktywność fizyczną.

Powyższa porada nie może zastąpić wizyty u specjalisty, w przypadku problemów ze zdrowiem, należy skontaktować się z lekarzem.

Najczęstsze pytania dotyczące niewydolności żylnej:

1. Jak objawia się niewydolność żylna?

Pierwszym objawem niewydolności żylnej zwykle są obrzęki i uczucie ciężkości nóg, szczególnie pod koniec dnia. Chorzy mogą również odczuwać skurcze. Pod skórą pojawiają się pajączki, które następnie mogą się rozwinąć do większych żylaków.

2. Do czego może doprowadzić nieleczona niewydolność żylna?

Rozwój przewlekłej niewydolności żylnej może prowadzić do powstawania pajączków, żylaków, obrzęków, przebarwień i stanów zapalnych w obrębie skóry. Choroba zwiększa ryzyko powstawania trudnych w gojeniu owrzodzeń żylnych goleni i podudzi.

3. Czy niewydolność żylna jest groźna?

Niewydolność żylna jest chorobą powszechnie występującą, a jej pierwsze objawy mogą nie być poważne ani uciążliwe. Trzeba jednak pamiętać, że nieleczona może prowadzić do groźnych powikłań, w tym nawet do zatorowości płucnej — bardzo niebezpiecznej choroby.

Bibliografia:

1. Zublilewicz R., Jaroszyński A., Przewlekła choroba żylna, Forum Medycyny Rodzinnej 2015, tom 9, nr 5, 400–404: https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/44054/30427
2. Ludwikowska K., Owrzodzenie żylne, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2017: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/wszystkoozakrzepicy/zakrzepicazylna/164237,owrzodzenie-zylne
3. Frołow M., Żylaki, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2017: https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/zylaki/63354,zylaki)
4.  Frołow M., Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Medycyna Praktyczna dla Pacjentów, 2014, : https://www.mp.pl/pacjent/zakrzepica/wszystkoozakrzepicy/zakrzepicazylna/54308,zakrzepica-zyl-glebokich-konczyn-dolnych